اوپک از قدیمی ترین سازمان های موثر در عرصه بازار نفت است که با هدف تنظیم و تعادل در بازار نفت شکل گرفت. همچنین، وابستگی روزافزون کشورها به منابع نفت و گاز، مسئله امنیت انرژی در عرصه دیپلماسی را بیش از پیش تقویت نموده است. کشور ایران به عنوان عضو قدیمی و موسس اوپک با تولیدکنندگان بزرگ نفتی عضو در این سازمان درصدد تنظیم بازار از زمان تأسیس آن بوده‌اند. مقاله حاضر با استفاده از روش پژوهش کیفی با رویکرد تحلیل اسنادی درصدد پاسخ به چند پرسش است؛ تداوم عضویت ایران در سازمان اوپک چه فواید و مضراتی برای کشور دارد و همچنین آیا استفاده از ظرفیت دیپلماسی نفتی مبتنی بر اوپک توسط کشور ایران راهبرد موثری است یا می تواند مانعی در راستای توسعه تولید به شمار آید؟ یافته ها نشان می‌دهد بر خلاف نظر گروهی از محققان مبنی بر عدم تداوم عضویت کشور ایران در اوپک به منظور برداشتن موانع توسعه تولید و سهم بازار نفت این کشور، ظرفیت دیپلماسی مبتنی بر این سازمان می‌تواند جایگاه و سهم بازار را گسترش داده و تحریم‌های نفتی را کم اثر نماید، همچنین تداوم عضویت در سازمان مذکور محدودیتی در تولید نفت ایجاد نخواهد کرد.براساس نتایج، تداوم عضویت در اوپک موجب ارتباط کشورهای تحریم شده در قالب دیپلماسی اوپکی، معرفی نفت ایران در کنار سبد نفتی اوپک در بازار بین المللی، تربیت کارشناسان ایرانی متخصص و تاثیر گذار، استفاده از ظرفیت اوپک برای مقابله با تحریم ها و به دنبال داشتن همکاری فنی و اقتصادی در حوزه نفت برای کشور است.
امامی میبدی، علی، 1385، «تحلیل عوامل مؤثر بر قیمت نفت خام»، پژوهشهای اقتصادی ایران،8(28)، 107-122.
باقری، علی،1390، «نقش اوپک در بازار آینده انرژی‌های متنوع»، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، 16(46)، 18-1.
بشری، علیرضا، 1396، «انقلاب نفتی شیل و تأثیر آن بر کاهش قیمت نفت و گاز»، نشریه زمین‌شناسی نفت ایران،4(13)، 104-95.
برومندجزی، شهرزاد،1382، «عضویت ایران در اوپک: بودن یا نبودن». فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 4(11)، 66-39.
خلعتبری، فیروزه،1373، مبانیاقتصاد نفت، چاپ اول، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
جعفری، زهرا،1396، گزارش معاونت پژوهشهای زیربنایی و امور تولیدی دفتر: مطالعات انرژی، صنعت و معدن، «ماهنامه تحلیلی انرژی (9)»، مرکز پژوهشهای مجلسی شورای اسلامی، 15447.
جمشیدی رودباری، مستانه، 1387، بررسی علل تطابق نیافتن مدلهای اقتصادی رفتار اوپک در بلندمدت از دیدگاه تحولات بازار نفت و ویژگیهای این سازمان، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، 16(47)، 63-25.
رضوی، سیدعبداله،1399، بازاریابی در شرکت‌های بزرگ نفتی، چاپ اول، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر.
رضوی، سید عبداله و رسولی امیرآبادی، مسعود،1397، «بررسی راهبردهای نوین فروش نفت خام ایران با رویکرد ضد تحریمی»،فصلنامه راهبرد اقتصادی، (24) 7، 176-151.
شاه بداغلو، فریبا و همکاران، 1399، «ﺗﺄثیر بیانیه‌های سازمان اوپک بر نوسانات قیمت نفت خام»، فصلنامه مدل‌سازی اقتصادی، (49) 14، 134-119.
شکاری، مهری،1389، «تحلیل و بررسی جایگاه سازمان اوپک طی سال‌های آینده بر بازار نفت»، مجله اقتصادی (دوماهنامه بررسی مسائل و سیاستهای اقتصادی)،10، 36-17.
میرترابی، سعید،1393، درآمدیبراقتصادسیاسینفتومسائلنفتایران، چاپ دوم، تهران: انتشارات قومس.
همتی، عبدالناصر،1374،اقتصاد نفت، چاپ اول، تهران: سروش.
akshay (2020), "the oil war of 2020 between saudi arabia and russia،" indian journal of asian affairs, 33(2),pp. 24-42.
algamdi, abdelmageed and others (2021), "covid-19 deaths cases impact on oil prices: probable scenarios on saudi arabia economy", public health, 9:620875. doi: 10.3389/fpubh.2021.620875
alonso,irma and di nino,virginia(2017), the oil market in the age of shale oil, ecb economic bulletin, issue 8.
aloui, donia and others (2020), "covid 19’s impact on crude oil and natural gas s&p gs indexes",halshs-02613280f.
behar,alberto and ritz,robert (2017), "an analysis of opec’s strategic actions, us shale growth and the 2014 oil price crash", international monetary fund, working paper /16/131.
colgan, jeff (2014), "the emperor has no clothes: the limits of opec in the global oil market", international organization, 68, pp. 599–632.
energy information administration(2021), "country analysis executive summary: saudi Arabia", available at: https://www.eia.gov/international/content/analysis/countries_long/saudi_arabia/saudi_arabia.pdf
W, (2002), “Globalization, Societal Change, and New Technologies: What They Mean for the Future of Adolescence”, Journal of Adolescence, 12(1), pp.1-30 .DOI:10.1111/1467-8624.00464 .
Rabinson, M (2014), Marketing Big Oil: Brand Lessons from the World’s Largest Companies, New York: Palgrave Macmillan. DOI: https://doi.org/10.1057/9781137388070 .
رضوی, سید عبداله. (1401). مطالعه و تبیین دیپلماسی انرژی مبتنی بر اوپک: راهبرد یا مانع برای توسعه صنعت نفت ایران. فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد اقتصادی, 11(40), 65-102. doi: 10.22034/es.2022.155468
MLA
سید عبداله رضوی. "مطالعه و تبیین دیپلماسی انرژی مبتنی بر اوپک: راهبرد یا مانع برای توسعه صنعت نفت ایران". فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد اقتصادی, 11, 40, 1401, 65-102. doi: 10.22034/es.2022.155468
HARVARD
رضوی, سید عبداله. (1401). 'مطالعه و تبیین دیپلماسی انرژی مبتنی بر اوپک: راهبرد یا مانع برای توسعه صنعت نفت ایران', فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد اقتصادی, 11(40), pp. 65-102. doi: 10.22034/es.2022.155468
VANCOUVER
رضوی, سید عبداله. مطالعه و تبیین دیپلماسی انرژی مبتنی بر اوپک: راهبرد یا مانع برای توسعه صنعت نفت ایران. فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد اقتصادی, 1401; 11(40): 65-102. doi: 10.22034/es.2022.155468
)