ارزیابی اثرات اقتصادی اقدامات دولت در دوره پاندمی کرونا (شواهدی از بازار سرمایه ایران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هییت علمی گروه اقتصاد دانشگاه ولی عصر رفسنجان

2 گروه اقتصاد دانشگاه ولی عصر (عج)

3 دانشگاه ولی عصر (عج)

چکیده

پاندمی کرونا به عنوان اتفاقی نادر و غیر قابل پیش‌بینی در سرتاسر جهان به وقوع پیوست و دولت‌های درگیر بیماری را بدان واداشت تا با اقدامات اضطراری از جمله فاصله‌گذاری اجتماعی، اطلاع‌رسانی‌های گسترده عمومی، سیاست‌های انجام آزمایش‌، قرنطینه اجباری و نیز بسته‌های درآمدی به کنترل و کاهش اثرات سوء این بیماری بپردازند. در این مطالعه با استفاده از داده‌های روزانه اسفند 1398 تا خرداد 1400 به ارزیابی اثرات پاندمی بیماری کووید-19 بر بازار سرمایه ایران با بهره‌گیری از متغیرهای تعداد مبتلایان به کرونا، ارزش معاملات خرد، نرخ اوراق خزانه و نیز شاخص هم‌وزن بازار سرمایه پرداخته شده است. نتایج حاصل، وجود یک رابطه بلند‌مدت میان متغیرهای مورد بررسی را تأیید می‌نماید که در آن تعداد مبتلایان به کووید 19 اثر مثبت بر شاخص سهام بازار سرمایه داشته درحالی‌که نرخ اوراق خزانه دارای اثر منفی بر شاخص است. هم‌چنین ارزش معاملات خرد به عنوان متغیر جایگزین برای افزایش ضریب نفوذ بورس، دارای اثر مثبت بر شاخص است که نشان از اهمیت سرمایه‌گذاران بخش حقیقی در بازار سرمایه دارد. نتایج فوق، حقایق آشکار شده در بازه زمانی مورد بررسی مطالعه را تصدیق می‌نماید. در انتها سه شاخص اقدامات محدودیتی-حمایتی دولت نیز وارد مدل گردید و نتایج نشان دادند که با افزایش اقدامات قرنطینه‌ای و حمایتی دولت واکنش بازار سرمایه مثبت بوده اما به لحاظ آماری معنادار نیست که این عدم معناداری را می‌توان به دوره زمانی کوتاه‌مدت داده‌های مورد بررسی و نیز اثرگذاری غالب سایر متغیرها منتسب نمود.

کلیدواژه‌ها


پدارم، مهدی. موسوی، میرحسین و عباسی عقدا، سحر (1395). اثرات نامتقارن نرخ بهره بر شاخص قیمت سهام ایران. فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری.2(4). صص 171-162.
سالارزهی، حبیب‌الله. وفادار، میلاد و رضایی، ملیحه (1394). شناسایی عوامل مؤثر بر تمایلات سرمایه­گذاران در خریدوفروش سهام. کنفرانس بین­المللی جهت­گیری های نوین در مدیریت. اقتصاد و حسابداری. تبریز.https://civilica.com/doc/454451.
شاکری، عباس (1395). نظریه‌ها و سیاست‌های اقتصاد کلان (جلد 1). تهران. رافع.
صانعی فر، متین و سعیدی، پرویز (1399). مقایسه شبکه‌های پیچیده بازارهای بورس سهام و متغیرهای اقتصادی در دوران قبل و بعد از شیوع ویروس کرونا (کووید-19(. تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی.10(19). صص 158-123.
محمدمهدی­پور، طوبی (1399). بررسی شیوع بیماری کرونا بر بازدهی بازار سرمایه ایران. چهارمین کنفرانس علمی تحقیقات کاربردی در علوم و تکنولوژی ایران. ایلام.https://civilica.com/doc/1144792.
شرکت مدیریت و فناوری بورس تهران. www.tsetmc.com
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. www.behdasht.gov.ir
www.covidtracker.bsg.ox.ac.uk
Ashraf, B.N., 2020a. Stock markets’ reaction to COVID-19: cases or fatalities? Res. Int. Bus. Finance 54, 101249.
Ashraf, B.N., 2020b. Stock markets’ reaction to COVID-19: Moderating role of national culture. Available at SSRN 3608323.
Ashraf, B.N., Zheng, C., Jiang, C., Qian, N., 2020. Capital regulation, deposit insurance and bank risk: International evidence from normal and crisis periods. Res. Int. Bus. Finance 52.
Baker, S., Bloom, N., Davis, S.J., Kost, K., Sammon, M., Viratyosin, T., 2020. The Unprecedented Stock Market Reaction to COVID-19. Covid Economics: Vetted and Real-Time Papers 1.
Bourghelle, D, Jawadi, F, Rozin, P, 2021, Oil price volatility in the context of Covid-19, International Economics 167, pp. 39–49.
Cavallo, Eduardo, Sebastian Galiani, Ilan Noy, and Juan Pantano, (2013), "Catastrophic natural disasters and economic growth", Review of Economics and Statistics 95 (5) pp. 1549-1561.
Corbet, S., Hou, Y., Hu, Y., Lucey, B., Oxley, L., 2020a. Aye Corona! The contagion effects of being named Corona during the COVID-19 pandemic. Finance Res. Lett. 101591.
Conlon, T., Corbet, S., McGee, R.J., 2020. Are crypto currencies a safe haven for equity markets? An international perspective from the COVID-19 pandemic. Res. Int. Bus. Finance 54, 101248.
Goodell, J.W., 2020. COVID-19 and finance: Agendas for future research. Finance Res. Lett. 101512.
Goodell, J.W., Goutte, S., 2020. Co-movement of COVID-19 and Bitcoin: Evidence from wavelet coherence analysis. Finance Res. Lett. 101625.
Le, T, Le, A, Le, H, 2021, The historic oil price fluctuation during the Covid-19 pandemic: What are the causes? Research in International Business and Finance 58, 101489.
Pesaran,M.H., Shin, Y., Smith, R.J., 2001. Bounds Testing Approaches to the Analysis of Long Run Relationships. J. Appl. Econ. 16, 289–326.
Sharif, A., Aloui, C., Yarovaya, L., 2020. COVID-19 pandemic, oil prices, stock market, geopolitical risk and policy uncertainty nexus in the US economy: Fresh evidence from the wavelet-based approach. Int. Rev. Financ. Anal. 70, 101496.
Shiller, R. J. (1988). Causes of changing in financial market volatility. The Federal Reserve Bank of Kansas City, 2(1): 1–22.
Wagner, A.F., 2020. What the stock market tells us about the post-COVID-19 world. Nat. Hum. Behav. 4, 440–440.
Yarovaya, L., Brzeszczynski, J., Goodell, J.W., Lucey, B.M., Lau, C.K., 2020. Rethinking financial contagion: Information transmission mechanism during the COVID-19 pandemic. Available at SSRN 3602973.
Zhang, D., Hu, M., Ji, Q., 2020. Financial markets under the global pandemic of COVID-19. Finance Res. Lett. 101528.