ارزیابی ساختار تسهیلات اعطایی در قالب عقود اسلامی بر عملکرد سیستم بانکی

امیری, حسین; رضایی میرقائد, محسن; قلیچ, وهاب; نوروزی عموقین, فریبا; طوسی, علی

ارزیابی ساختار تسهیلات اعطایی در قالب عقود اسلامی بر عملکرد سیستم بانکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد خوارزمی، تهران، ایران

² عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران.

³ عضو هیئت علمی پژوهشکده پولی و بانکی، تهران، ایران.

⁴ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد بانکداری اسلامی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

⁵ عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

مطالعه حاضر به بررسی تأثیر ساختار تسهیلات اعطایی بر سود‌آوری بانک‌ها در ایران با استفاده از داده‌های پانل طی دوره 1398-1384 پرداخته است. این مطالعه از روش پانل ARDL استفاده کرده و به عنوان نمونه مورد بررسی، 9 بانک خصوصی را انتخاب کرده است. با توجه به اینکه فروش اقساطی و مشارکت مدنی به ترتیب با 30/29 و 20/34 درصد بیشترین سهم از کل تسهیلات را به خود اختصاص داده‌اند، لذا در این تحقیق جهت بررسی سودآوری بانک‌ها، متغیر‌های فوق به عنوان نماینده بخش تسهیلات در نظر گرفته شده است. همچنین معیار‌های سودآوری مورد استفاده شامل بازده دارایی‌ها "ROA"، بازده حقوق صاحبان سهام ""ROE و حاشیه سود خالص "NIM" است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد هم در کوتاه‌مدت و هم در بلند‌مدت بین مشارکت مدنی با ROA یک رابطه مثبت و معنادار و بین فروش اقساطی با معیارهای سودآوری ROA و ROE رابطه منفی وجود دارد. با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد می‌شود که در اعطای تسهیلات توسط شبکه بانکی توازنی بین انواع عقود به وجود آید. همچنین با توجه به اینکه عقود مبادله‌ای برای بانک‌ها سود‌آوری کمتری دارد، بخش مستقلی تحت نظارت بانک مرکزی به وجود آید تا نرخ سودی را به منظور ترغیب مردم به منظور استفاده از تسهیلات فوق مشخص نماید.

کلیدواژه‌ها