فصلنامه علمی پژوهشی فصلنامه اقتصادی مرکز تحقیقات استراتژیک پژوهشکده تحقیقات راهبردی فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد اقتصادی راهبرد اقتصادی راهبرد

بررسی نسبت توسعه آموزش عالی و اشتغال در ایران (1368- 1396)

نویسندگان

1 دکتری رفاه اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی

2 استاد گروه تعاون و رفاه اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

آموزش عالی و اشتغال در جهان امروز دو نظام مرتبط با یکدیگرند که نیازها و استعدادهای جامعه را تأمین و از آن‌ها بهره‌گیری می‌کنند؛ اولی سرمایه انسانی را تربیت و دومی از این سرمایه برای آورده‌های اقتصادی جامعه استفاده می‌کند. هدف این مقاله دستیابی به «نگاه دستگاهی به آموزش عالی و اشتغال» و مسئله آن «بررسی نسبت توسعه آموزش عالی با اشتغال در ایران» است و به این منظور از روش «کیفی داده‌بنیاد» استفاده  شده است. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با 30 نفر از سیاست‌گذاران و مجریان حوزه‌های آموزش عالی و اشتغال صورت گرفت و از نظریه داده‌بنیاد «اشتراوسی» برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها بهره گرفته شد. یافته‌های تحقیق نشان داد، عرضه اجتماعی آموزش عالی، مقوله محوری نظام آموزش عالی ایران در سال‌های پس از انقلاب بوده که این مهم با راهبرد تأسیس مراکز آموزش عالی ایجاد شده و تقاضای اجتماعی علت اصلی این عرضه بوده است؛ و پیامدهای مانند ضعف‌های نظارتی و ساختاری از یک‌سو و خلأهای قانونی از سوی دیگر داشته است. در اتخاذ این راهبرد متغیرهای مداخله‌گری نظیر ایجاد فضای سوءاستفاده اقتصادی از آموزش عالی و فشارها و رقابت‌های سیاسی مؤثر بوده است. نتیجه این تحقیق نشان داده است که میان آموزش عالی و اشتغال در ایران نسبت کمی وجود دارد و بیش از 40 درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در نظام اشتغال کشور به‌کارگیری نشده‌اند؛ بنابراین تقاضای محوری بر نیاز محوری در آموزش عالی و اشتغال ایران پررنگ‌تر و ازاین‌رو نسبت میان این دو کم است. بر این اساس رویکرد دستگاهی در استفاده از خروجی‌های آموزش عالی به‌عنوان ورودی‌های نظام اشتغال برقرار نشده است و نمی‌توان رویکرد دستگاهی را در دو نظام مزبور در ایران برقرار دانست.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار