حکمرانی در هر عرصه ای به کمک ترکیبی از نهادهای رسمی (قوانین، سیاست ها و مقررات) و نهادهای غیر رسمی (عرف) صورت میگیرد. نهادهای رسمی در صورت عدم تدوین مناسب کارکرد نهادهای غیررسمی را نیز تخریب مینمایند، لذا تحلیل قوانین و سیاست ها در هر حوزه، از جمله آب های زیرزمینی که در معرض تراژدی منابع مشترک قرار دارند، راه را برای تحول قوانین، به عنوان بخشی از تحول نهادی بایسته، باز میکند. آخرین قانون آب کشور با عنوان قانون توزیع عادلانه مصوب 1361، به دلیل نقدهای بسیار و مشاهده ناکارآمدی های متعدد در عرصه عمل، احتمال دارد با قانون جامع آب، که هم اکنون در مرحله تهیه پیشنویس قرار دارد، جایگزین شود. مقایسه این دو قانون با یکدیگر میتواند میزان پیشرفت در قانوننویسی را روشن نماید. پژوهش حاضر با استفاده از روش دستور زبان نهادی به عنوان روشی برای تحلیل و مقایسه قوانین و سیاستها، به مقایسه بخش آبهای زیرزمینی این دو قانون میپردازد. نتایج تحلیل نهادی نشان دهنده آن است که با وجود تفاوت عنوان این دو قانون، که به مأموریتهای جداگانه آن دو اشاره دارد، اما در عمل تفاوت ماهوی چندانی با یکدیگر ندارند. اولاً بازیگران عمده هر دو قانون، وزارت نیرو و ذینفعان بهرهبرداری از آبهای زیرزمینی و تا حد کمی حفاران هستند. ثانیا نگاه به وزارت نیرو در هر دو قانون یکسان بوده و همچون نگاه قدیمی به دولت به عنوان یک کارگزار خیرخواه توانا و کاملا مطلع است که صرفا به دنبال اجرای قوانین و برکنار از هر منفعتطلبی شخصی یا حزبی است. نگاه به بهرهبرداران و حفاران کاملاً منفی است یعنی به دنبال منافع شخصی خود بوده و این منفعت طلبی منجر به تراژدی منابع مشترک میشود. این نوع نگاه موجب شده تا حوزه اختیارات وزارت نیرو بسیار گسترده تعریف شود و هیچ جایی برای نقش فعال بهرهبرداران برای بهرهبرداری پایدار از منابع آب زیرزمینی به کمک کنشجمعی وجود نداشته باشد. حال آنکه مدیریت موفق آبهای زیرزمینی نیازمند تسهیل کنشهای جمعی بهرهبرداران است.
کمال, محمدمهدی, امیری, هادِی, & مقدم, وحید. (1395). راهبرد سیاستگذاری آب در ایران: کاربرد دستور زبان نهادی در اصلاح قانون توزیع عادلانه آب. فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد اقتصادی, 5(19), -.
MLA
محمدمهدی کمال; هادِی امیری; وحید مقدم. "راهبرد سیاستگذاری آب در ایران: کاربرد دستور زبان نهادی در اصلاح قانون توزیع عادلانه آب". فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد اقتصادی, 5, 19, 1395, -.
HARVARD
کمال, محمدمهدی, امیری, هادِی, مقدم, وحید. (1395). 'راهبرد سیاستگذاری آب در ایران: کاربرد دستور زبان نهادی در اصلاح قانون توزیع عادلانه آب', فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد اقتصادی, 5(19), pp. -.
VANCOUVER
کمال, محمدمهدی, امیری, هادِی, مقدم, وحید. راهبرد سیاستگذاری آب در ایران: کاربرد دستور زبان نهادی در اصلاح قانون توزیع عادلانه آب. فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد اقتصادی, 1395; 5(19): -.