واکاوی پدیده عدم پیشرفت استان سیستان و بلوچستان از منظر فرهنگ اقتصادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مدیریت سازمان‌های دولتی، گرایش مالی - اقتصادی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

بر اساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن، استان سیستان و بلوچستان از لحاظ شاخص­های توسعه، در بسیاری موارد رتبه‌ای پایین‌تر از سایر استان‌ها داشته و در برخی موارد همچون شاخص مشارکت اقتصادی و شاخص باسوادی در رتبه آخر قرار دارد. پدیده­ی عدم پیشرفت استان سیستان و بلوچستان را می­توان از منظرهای مختلفی مورد کاوش قرار داد. اما یکی از مهمترین موانع پیشرفت این استان، فرهنگ اقتصادی آن است که باعث شده علیرغم وجود ظرفیت­های فراوان، شاهد پیشرفت شایسته آن نباشیم. تحقیق حاضر با هدف شناسایی مؤلفه‌های فرهنگ اقتصادی استان سیستان و بلوچستان که منجر به عدم پیشرفت آن شده‌اند، انجام شده است. این پژوهش با استفاده از استراتژیِ کیفیِ نظریه داده بنیاد (رویکرد نظام­مند) انجام‌ گرفته که داده­های آن از طریق مصاحبه­های نیمه­ساخت­یافته، تا دستیابی به اشباع نظری، گردآوری شدند. بر اساس تحلیل داده­های حاصل از 13 مصاحبه، مقوله محوری «جامعه بی‌آرمان» ظهور کرد که این مقوله تحت تأثیر شرایط علیِ «حس در حاشیه بودن؛ محدود بودن نگرش‌های پایه اقتصادی؛ محدودیت زیرساختهای پیشرفت؛ و عدم هدایت صحیح اقتصادی جامعه» شکل گرفته و راهبردهای «توجه به نیازهای آنی؛ عدم مدیریت صحیح اقتصادی در سطح خرد و رفتار متظاهرانه» در پاسخ به این مقوله محوری توسط کنش­گران این استان اتخاذ می­شوند. این راهبردها خود توسط بسترهای «عدم بهره‌گیری شایسته از سرمایه اجتماعی استان در جهت پیشرفت و عدم بهره‌گیری شایسته از پایبندی ارزشی جامعه در جهت پیشرفت» و شرایط مداخله‌گر «تکبر اجتماعی و مردسالاری» جهت­دهی شده و منجر به پیامدهای «احساس دوگانگی نسبت به حاکمیت و اقتصاد زیرزمینی» می­شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات