آسیب‌شناسی سازوکارهای مدیریت ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در بحران‌های ارزی با تاکید بر بحران ارزی سال 1397

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مهندسی مالی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 مدیریت مالی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

چکیده

نرخ ارز به عنوان یکی از متغیرهای اصلی در اقتصاد کشورهای کمتر توسعه­یافته شناخته می­شود که یک قیمت نسبی کلیدی در اقتصاد محسوب شده و تغییرات آن نه­تنها بر جریانات تجاری و موازنه پرداخت­ها، بلکه بر ساختار و سطح تولید، مصرف، اشتغال و تخصیص منابع اثر می­گذارد. طی چهار دهه گذشته، اقتصاد ایران چهار بحران ارزی را تجربه کرده است که بحران ارزی سال 1397 آخرین آن­ها بوده است. بررسی علل و عوامل وقوع بحران ارزی نشان­ می­دهد که عوامل داخلی از جمله سیاست­های کلان اقتصادی، ساختار اقتصادی کشور و میزان استقلال بانک مرکزی و هم­چنین عوامل خارجی مانند محیط اقتصاد بین­الملل و انواع تحریم­ها و تهدیدات اقتصادی می­توانند موجب بروز بحران­های ارزی شوند. بررسی سیاست­های مدیریت ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نشان می­دهد که سیاست­های این نهاد قادر به کنترل اثرات وقوع بحران ارزی بر اقتصاد ایران نبوده است. در مطالعه حاضر با آسیب شناسی سازوکارهای مدیریت بازار ارز، به نقش بانک مرکزی در مواجهه با بحران­های ارزی پرداخته شده است. در این پژوهش با استفاده از 55 منبع تحقیق با روش مصاحبه با خبرگان ارزی کشور و مطالعه کتب، مقالات، گزارش‌ها و سایت‌های معتبر، اطلاعات مربوط به آسیب­های وارده بر سازوکارهای مدیریت بازار ارز استخراج و ذیل 5 مضمون سازمان­دهنده، کدگذاری و طبقه­بندی شده و با استفاده از روش تحلیل مضمون، مورد تحلیل قرار گرفته­اند. این مطالعه نشان می­دهد؛ مشکلات و آسیب­های ناشی از ساختار بازار ارز، فقدان یا ضعف برخی از راهبردهای ضروری کنشگر در مدیریت بازار ارز، فقدان برخی ابزارها یا ضعف­های موجود در ابزارهای مورداستفاده در نظام ارزی ایران و عدم استقلال و انفعال سیاست‌گذار ارزی نسبت به مدیریت پویای ارزی سبب ناکارایی سیاست­های مدیریت ارزی شده­اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار