ترتیبات خلق پول بانکی؛ تفسیری از نابرابری‌ اعتباری با تاکید بر وام‌دهی ارتباطی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

مطابق با نظریات اندیشمندان مکتب پولی اتریشی، خلق پول به منزله خلق قدرت خرید جدید به دلیل اینکه به طور همزمان در اختیار مصرف‌کنندگان قرار نمی‌گیرد منجر به افزایش نابرابری می‌شود و لذا اعمال محدودیت بر قدرت خلق پولی بانکی می‌تواند از افزایش نابرابری جلوگیری نماید. بررسی دو رویکرد رقیب در این حوزه نشان می‌دهد رویکرد ضریب فزاینده عرضه اعتبار را پیش از آنکه تابعی از ارزیابی‌های اعتباری بداند تابعی از جریان ورودی ذخایر و عرضه ‌آن‌ها توسط بانک مرکزی در نظر می‌گیرد. این در حالی است که در رویکرد خلق پول بانکی، وجود ذخایر یک نیاز پیشینی برای بانک نیست. عدم نیاز بانک به ذخایر، سبب شکل‌گیری نوعی از خلق پول بانکی تحت عنوان خلق منفعلانه می‌شود که اساسا نسبت به عرضه ذخایر بی‌کشش است و حجم گسترده‌ای از آن را تسهیلات پرداخت‌شده به اشخاص مرتبط و نزدیک به بانک تشکیل می‌دهد. این نوع از وام‌دهی اگرچه سبب کاهش هزینه ارزیابی شایستگی اعتباری می‌شود اما در عین حال قدرت خرید جدیدی را در اختیار بخش کوچکی از جامعه قرار می‌دهد که زودتر از سایرین به آن دسترسی پیدا کرده‌اند و اصولا محدود به قوانین احتیاطی مانند نسبت وام به ارزش نیستند. بررسی عملکرد شبکه بانکی در اقتصاد ایران نیز نشان می‌دهد میزان تسهیلات ارائه‌شده به اشخاصی که دارای رابطه بلندمدت با بانک هستند بسیار فراتر از حدود مشخص‌شده در قوانین احتیاطی می‌باشد که با توجه به تنگنای اعتباری در اقتصاد ایران، خود دال بر افزایش نابرابری در دسترسی به اعتبار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار