1
دانشجوی دکتری، اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2
دانشیار، مدیریت، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
چکیده
در نظام پولی کنونی (نظام بانکداری مبتنی بر ذخیره جزیی)، پول یک نوع بدهی است که توسط بانک مرکزی و بانکها در چارچوب عملیات ترازنامه‌ای خلق می‌شود. خلق پول در نظام بانکداری مبتنی بر ذخیره جزیی باعث ایجاد و یا تشدید معضلات مختلف از جمله ورشکستگی نقدی و ترازنامه‌ای بانکها می‌شود. یکی از راهکار‌های حل چنین معضلاتی، تغییر نظام حکمرانی پول به حالتی است که امکان خلق پول بانکی منتفی شود (نظام ذخیره 100 درصد). از طرف دیگر در چند ساله اخیر بانک‌های مرکزی درصدد انتشار پول دیجیتال مربوط به خود برآمده‌اند که تحولات قابل‌توجهی را در نظام پولی فعلی رقم می‌زند. هدف مقاله حاضر تحلیل ترازنامه‌ای تاثیرات جانشینی پول دیجیتال بانک مرکزی به جای سپرده‌های بانکی بر ترازنامه کنشگران اقتصادی است. در این مقاله با روش تحلیلی-توصیفی و با مطالعه اسناد کتابخانه‌ای از طریق تحلیل ترازنامه‌ای CBDC بر اساس ترازنامه کنشگران اقتصادی، نشان داده می‌شود که افزایش CBDC در سبد مردم در اقتصاد و جانشین شدن آن به جای سپرده‌های بانکی، قدرت خلق پول بانکها را کاهش می‌دهد. نتایج مقاله حاکی از آن است که در صورتی که CBDC به صورت کامل جانشین سپرده‌های بانکی شود، قدرت خلق پول بانکها به سمت صفر میل می‌کند. CBDC امکان ایجاد نظام پولی مبتنی بر ذخیره کامل را فراهم می‌کند که معضلات خلق پول بانکی از جمله احتمال بالای ورشکستگی نقدی (به دلیل یکسان نبودن ریسک دو طرف ترازنامه بانکها) و ورشکستگی ترازنامه‌ای (به دلیل قدرت بانکها برای امهال تسهیلات غیرجاری) را منتفی خواهد کرد.
شهیدی, علی, فرزین, محمدرضا, & عرفانیان, حسین. (1400). تحلیل ترازنامه‌ای تاثیرات جانشینی پول دیجیتال بانک مرکزی به جای سپرده‌های بانکی بر ترازنامه کنشگران اقتصادی. فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد اقتصادی, 10(39), -.
MLA
علی شهیدی; محمدرضا فرزین; حسین عرفانیان. "تحلیل ترازنامه‌ای تاثیرات جانشینی پول دیجیتال بانک مرکزی به جای سپرده‌های بانکی بر ترازنامه کنشگران اقتصادی". فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد اقتصادی, 10, 39, 1400, -.
HARVARD
شهیدی, علی, فرزین, محمدرضا, عرفانیان, حسین. (1400). 'تحلیل ترازنامه‌ای تاثیرات جانشینی پول دیجیتال بانک مرکزی به جای سپرده‌های بانکی بر ترازنامه کنشگران اقتصادی', فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد اقتصادی, 10(39), pp. -.
VANCOUVER
شهیدی, علی, فرزین, محمدرضا, عرفانیان, حسین. تحلیل ترازنامه‌ای تاثیرات جانشینی پول دیجیتال بانک مرکزی به جای سپرده‌های بانکی بر ترازنامه کنشگران اقتصادی. فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد اقتصادی, 1400; 10(39): -.
)