حسابجاری یکی از مهمترین شاخص‌های عملکرد در هر اقتصاد و نقش‌های متعددی را در تحلیل‌های سیاستگذار توسعه اقتصادی ایفا می‌نماید. لذا در مقاله حاضر به بررسی عوامل تعیین‌کننده حسابجاری در ایران با استفاده از الگوی خودتوضیح برداری ساختاری مبتنی بر داد‌ه‌های فصلی 1395-1360پرداخته شده است. این مطالعه از لحاظ نظری بسیار نزدیک به مطالعات بیزر و همکاران(2004)، دنیل(1993) و برگین و شفرین(2000) در الگوسازی است اما در اینجا به ویژگی خاص اقتصاد ایران از نظر نرخ ارز و وابستگی به نفت مورد تاکید قرار گرفته است. همچنین به منظور شناسایی شوک‌های ساختاری از روش بلندمدت گالی(1992) و بلانچارد-کاه(1989) استفاده شده است. از طرف دیگر با استفاده از ابزار تجزیه واریانس خطای پیش بینی(FEVDs) و توابع عکس‌العمل‌آنی(IRFs) اثرات متقابل پویا از شوک‌های ایجاد شده در الگو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد شوک‌های تولید خالص دائمی و موقتی از نسبت بالایی در نوسانات تراز‌حسابجاری برخوردارند. همچنین نااطمینانی نرخ ارز و اثر قیمت نفت و درآمدهای نفتی بر حسابجاری حاکی از اهمیت بالای هریک از متغیرهای مذکور بعد از شوک‌های تولیدخالص در کنترل حسابجاری می‌باشد.
)