بـررسی تأثیـر ترکیب بـودجـه ای دولت بر شاخص های رفاه در ایـران

هدف این مقاله، بررسی تأثیر ترکیب‌های بودجه‌ای دولت بر شاخص رفاه اجتماعی در ایران است. ازآنجا‌که توجه دولت به مقوله رفاه اجتماعی در اقتصاد مهم می‌باشد، نحوه هزینه‌کرد دولت در این مورد نیز دارای اهمیت است.; در این تحقیق با استفاده از روش علی و معلولی و روش‌های اقتصادسنجی و استفاده از داده‌های دوره‌های 1392-1360 در اقتصاد ایران، اثرات ترکیب بودجه دولتی بر سه بعد رفاه، شامل درآمد، توزیع و توانمندی از طریق شاخص‌های فقر، رفاه آمارتیا سن و توسعه انسانی بررسی شده است. نتایج بررسی نشان می‌دهد هزینه‌های دولت در بخش بهداشت، آموزش، تأمین اجتماعی، مخابرات، حمل‌و‌نقل و آب، به‌ترتیب بیشترین تأثیر را بر افزایش شاخص کمی درآمدی رفاه دارد. هزینه‌های دولت در امور بهداشت، آموزش، آب و توسعه و عمران روستایی باعث ارتقای سطح توسعه انسانی در کشور شده و در بخش بهداشت، تأمین اجتماعی، مخابرات و فناوری و آموزش، مؤثرترین هزینه‌ها بر شاخص توزیعی رفاه اجتماعی هستند. علاوه‌بر این موارد می‌توان گفت، افزایش درآمد سرانه باعث افزایش کمی و کیفی استاندارد‌های زندگی می‌شود و کمک‌های مستقیم غیردولتی به امور رفاهی، به افزایش کارآمدی هزینه‌های دولت در افزایش رفاه منجر می‌شود. همچنین در بین هزینه‌های دولت، شاخص هزینه‌های امنیت عمومی (به‌عنوان شاخص امنیت) بر شاخص رفاه تأثیر معنی‌داری دارد. به‌طورکلی می‌توان گفت، صرف هزینه در امور اجتماعی بر افزایش کمی و کیفی رفاه تأثیرگذار بوده است.