چکیده مقاله

پژوهش حاضر با هدف سنجش کارایی بانک‌های اسلامی با رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) که روشی پویا، توانا و پیشرو در اندازه‌گیری کارایی و بهره‌وری است، اقدام به مقایسه کارایی 18 بانک ایرانی و 18 بانک خارجی طی سال‌های 2008 تا 2011 که دارای نظام بانکداری اسلامی هستند، کرده است. با دو پیش‌فرض بازدهی ثابت به مقیاس و بازدهی متغیر به مقیاس، تلاش شده است پس از شناسایی و رتبه‌بندی بانک‌های کاراتر، عوامل تأثیرگذار بر میزان کارایی بانک‌ها شناسایی شده و راهکارهای بهبود کارایی بانکداری بدون ربا در ایران ارائه شود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بانکداری بدون ربا در ایران در هر دو حالت بازدهی ثابت به مقیاس و بازدهی متغیر به مقیاس در مقایسه با سایر کشورها کاراتر بوده است و میانگین کارایی بانک‌های خصوصی نیز در ایران بیشتر است. طبق نتایج پژوهش پیشنهاد می‌شود که بانک‌های ایرانی به‌منظور افزایش میزان کارایی، دارایی ثابت و هزینه‌های پرسنلی خود را کاهش دهند و با تشکیل شورای فقهی در بانک‌ها و بانک مرکزی نظارت بیشتری بر فرایند بانکداری بدون ربا در کشور داشته باشند.